මගේ වෘත්තීය ජීවිතයේ ජයග්‍රහණයන් ලබන්නට මා වාසනාවන්ත වීමට එක් ප්‍රධාන හේතුවක් දෙන ලෙස කිසිවකු ඉල්ලා සිටියහොත් මට කිව හැක්කේ, ඒ දක්ෂ කැපවී වැඩ කරන අපූරු මිනිසුන් එක් කිරීමට, මා තුළ යම් හැකියාවක් තිබීම බව ය.
කැප වී වැඩ කරන මිනිසුන් සොයා ගැනීම අමාරු ය. ඔවුන්ගේ දක්ෂතා ඉස්මත්තට ගැනීම ඊටත් අමාරු ය. අනිත් අතට දක්ෂ මිනිසුන් රඳවා ගැනීම අමාරු ය. ඔවුන් කැප වී වැඩ කරන මිනිසුන් බවට පත් කිරීම ද ඒ පමණටම අමාරු ය.
ඒ කටයුතු දෙක කළ හැක්කේ මේ අපූරු මිනිසුන් දිරිමත් කොට ඔවුන් ස්ව කැමැත්තෙන් වැඩ කරන්නට ඉදිරිපත් වන පරිසරයක් ඇති කිරීම හරහා පමණ ය.
ඊට පූර්ව කොන්දේසිය වන්නේ වැඩ කරන අයට දිරි දෙන සංස්කෘතියක් ඇති කිරීමෙන් නොනැවතී ඔවුන්ට සිය කටයුතු නිදහසේ කර ගෙන යෑමට ඉඩ හසර සලසන සංස්කෘතියක් ද ඇති කිරීම ය.
ඔවුන් ආයතනයට ආදරය නොමැත්තේ නම් ඔවුන්ට තමන්ගේ පාරිභෝගිකයන්ට සේවාලාභීන්ට ආදරය කරන්නට හැකි වන්නේ නැත. එසේ නොකර දිනිය හැකි කිසිවක් ආයතනයකට නැත. සේවකයන් ආයතනයට බැඳෙන්නේ ආයතනය ඔවුන්ට ආදරය කරන්නේ නම්, ඔවුන්ගේ වුවමනා එපාකම් බලන්නේ නම් සහ ඔවුන්ට ඉදිරියට එන්නට ඉඩකඩ පාදා දෙන්නේ නම් පමණකි. ආයතනය, වැඩ කරන මිනිසුන්ට තමන් ආදරය කරන බව පෙන්නුම් කළ යුත්තේ වචනයෙන් නොවේ. ක්‍රියාවෙනි. ඒ ක්‍රියාවන් තුළින් ආයතනය වැඩ කරන මිනිසුන් අගය කරන බව, ඔවුන්ට ඉඩ හසර පාදා දෙන බව, ඔවුන් රකින බව, පෙන්වා දිය යුතු ය. ආයතනයක සංස්කෘතියෙන් අදහස් වන්නේ ආයතනය තුළ ඇගයීමට ලක් වන්නේ කවර කාරණා ද කවර කටයුතු ද කවර වර්ගයේ මිනිසුන් ද යන්න ය.
නායකයා කීකරු කම අගයන බව ප්‍රදර්ශනය කළොත් ඔහුට ලැබෙන්නේ, තමන් කියන කරන කිසිවකට විරුද්ධ නොවන, නායකයා කියන දේ පමණක් ම කරන, ඉන් ඔබ්බට කිසිවක් නොකරන, මිනිසුන් ය. නායකයා බැහැර කරන්නේ ප්‍රශ්න කිරීම නම්, කිසිවෙකු ප්‍රශ්න කිරීමට ඉදිරිපත් නොවනු ඇත.
නායකයා කල් ඇතුව එන අය අගය කරන්නේ නම් මිනිසුන් කල් ඇතිව පැමිණෙනු ඇත. එහෙත් වැඩ කරන එකක් නම් නැත. නායකයා අගය කරන්නේ වැඩි කාලයක් ආයතනයේ රැඳෙන මිනිසුන් නම් මිනිසුන් රස්තියාදු වෙවී ආයතනයේ රැඳෙනු ඇත. එහෙත් ඒ කාලය තුල ඔවුන් තම උපරිමය ඉටු කරතැයි ඉන් අදහස් වන්නේ නැත.
නායකයා අගය කරන්නේ කේලාම් කීම නම් මිනිසුන් කරනු ඇත්තේ ඔහුට කේලාම් සැපයීම ය.
නායකයාට ලැබෙන්නේ ඉල්ලන දේ ය. ඔහු අගය කරන දේ ය. සංස්කෘතිය ගොඩනැගෙන්නේ මේ අගය කරන දේ කවරේද බැහැර කරන දේ කවරේ ද යන්න මත ය. වචනයෙන් නොව ක්‍රියාවෙන් අගයන්නේ හා බැහැර කරන්නේ කවුරුන් ද කුමක් ද යන්න මත ය.
සමහර නායකයන් තමන්ට අවශ්‍ය දේ පැහැදිලිව කියති. සමහරු එසේ නැත. වචනයෙන් එකක් කියන ඔවුහු ක්‍රියාවෙන් තව එකක් කියති. වචනයෙන් කුමක් කීවත් මිනිසුන් අවසානයේ ගන්නේ නායකයා ක්‍රියාවෙන් කරන සන්නිවේදනය ය. කැප වී වැඩකිරීම අගය කරන බව කියන නායකයෙකු, තමන්ට ගොට්ට අල්ලන මිනිසෙකුට කැප වී වැඩ කරන කෙනෙකු අභිබවා උසස්වීමක් දෙන විට, කරන්නේ මේ කටයුත්ත ය. මිනිසුන් එවැනි අවස්ථාවක ප්‍රතිචාර දක්වන්නේ ක්‍රියාවෙන් ඉදිරිපත් කරන පණිවුඩයට ය.
ඇතැම් නායකයින් වචනයෙන් බොහෝ දේ කියන මුත් ක්‍රියාවෙන් කිසිවක්, හොඳක් හෝ නරකක්, කරන්නේ නැත. ඔවුන් අයත් වන්නේ වචී පරම ගණනට ය. එවැන්නන් ප්‍රතිලාභ දීමට ත්‍යාග ප්‍රධානයට වචනයෙන් මිස වෙනත් ආකාරයකින් කටයුතු නොකරන බව ය. කෑකෝ ගසනවා විනා අන් දඩුවමක් මේ සම්මජාතියේ නොකරන බව ය. මිනිස්සු ද ප්‍රතිචාර වශයෙන් කරනු ඇත්තේ වචනයෙන් පමණක් පෙරලා නායකයාට සංග්‍රහ කිරීම ය. වැඩට අත නොගැසීම ය.
ඇතැම් අය අද එකක් කියා හෙට තව එකක් කියති. එවැනි නායකයන්ට කිව හැක්කේ ඔවුන් නායකයින් නොවන බව ය. මිනිසුන් ඔවුන් නායකයන් හැටියට නොසළකන බව ය. එවැනි අරාජිකත්වයක් තුළ කිසිවෙකු තව දුරටත් කිසිදු දෙයක් කිරීමට ඉදිරිපත් නොවන බව ය.
සමහර නායකයන් අගය කරන්නේ කුමක් දැයි කියන මුත් බැහැර කරන්නේ කුමක් දැයි නොකියති. එවිට ද සිදු වන්නේ නායකයන් අගය කරන ක්‍රියාකාරකම් කීපයක් ඉටු කොට මිනිසුන් තමන්ට අවශ්‍ය පරිදි සෙසු කාලයේ දී හැසිරෙන බව ය. දඩුවම් දීමට බය, ඊට පසුබාන, නායකයන් කරන්නේ ඒ දෙය ය. ප්‍රතිඵලය මුළුමණින් සතුටු දායක වන්නේ නැත.
ඔබට වෙළඳපොල ජය ගත හැක්කේ ඔබ ඔබේ ආයතනය ජය ගන්නේ නම් පමණ ය. එහෙත් අප ඉහත කී නායකයන්ට ආයතන ජය ගත නොහැකි ය. ඒ නිසා ඔවුන් වෙළඳපොල ජය ගන්නේ ද නැත.
බොහෝ නායකයින් හිතන්නේ ආයතනික සංස්කෘතිය සැරසිල්ලක් බව ය. නොවැදගත් බව ය. එහෙත් අප තේරුම් ගත යුත්තේ එය අපේ ලාභ රේට්ටුව තීරණය කරන පදනම වන බව ය. ඒ කියන්නේ ආයතනය තුළ අගයන්නේ කුමක් ද යන්න බැහැර කරන්නේ කුමක් ද යන්න පරිවාර ප්‍රශ්නයක් නොවන බව ය. එය ප්‍රධානම කාරණය බව ය. එය මත ඉතිරි සියල්ල තීරණය වන බව ය.
ආයතනයක සංස්කෘතිය තීරණාත්මක නිසා ම එය ඇති කිරීමේ වගකීම නායකයා විසින් තනියම දරන්නේ නැතිව බෙදා හදා ගැනීම වැදගත් ය.
හරි කුමක් ද වැරදි කුමක් ද යන්න තීරණය කිරීම සම්මුතියක් හරහා සිදු වූ විට ඒ සම්මුතියට ගරු කිරීමට හැම කෙනෙකුම බැඳෙති. ඒ නිසා ම ආයතනයට හර පද්ධතියක් හදා ගැනීම සඳහා සාමූහික ප්‍රයත්නයක යෙදීම වැදගත් ය. ඒ සම්බන්ධයෙන් මග පෙන්වීමක් නායකයෙකුට කළ හැකි ය. එය සකස් කිරීමේ කාර්යය සම්බන්ධයෙන් ඔහු මැදිහත් විය යුතු ය. නායකත්වය යනු අන් අය මත තම ආධිපත්‍ය පැතිර වීම නොවේ. ඔවුන් සමග එක්ව තමන්ට වඩා විශාල දෙයක්, වඩාත් බලසම්පන්න දෙයක්, ගොඩ නැගීම ය. ඒ සඳහා දිසාව දැක්වීම ය.
ආයතනයේ හර පද්ධතිය නායකයාට වඩා විශාල විය යුතු ය. නායකයා ද ඊට යටත් විය යුතු ය.
Management in Sinhala 