පාරිභෝගික සත්කාරය වින්දෙමි! Customer is the King; නොදෝකින්!


පාරිභෝගික සත්කාරය අතින් ලංකාව ඉන්නේ බොහෝ පහළ මට්ටමක ය. Customer is the King; නොදෝකින්!

පහුගිය දිනක මම දුම්සහතිකය ලබා ගැනීමට බත්තරමුල්ලේ ඉකෝටෙස්ට් මධ්‍යස්ථානය වෙත ගියෙමි. වාහන කීපයක්ම පෝලිමේ තිබුනු අතර එක පෝලිමක් වෙනුවට අමුතු සක්කයන් ගසා පෝලිම් කීපයක් ඒ වනවිටත් සැදී තිබිණි. පෝලිම පැත්තකින් තිබියදී ලොරියක් පැමිණ සහතිකය ලබා ගෙන ගිය අතර මට පසුව පැමිණි ත්‍රීවීලර් දෙකක් ද මෝටර් සයිකලයක් ද සහතික ලද්දේ ය. කලින් පැමිණි අය කවුරු දැයි අදුනාගැනීමට කිසිදු වැඩ පිළිවෙලක් නොතිබූ අතර ඉඩ අතරින් රිංගා ගත හැකි පුංචි වාහන සිය පුංචි කමින් ඉහළ වාසියක් ලබනු පෙනිනි. අතරින් පතර පෝලිමේ වාහන ද ගනු ලැබී ය. සහනයකට තිබුනේ ඒ අවස්ථාව හෝ ලබා දීමට එහි පරීක්ෂකවරයා කාරුණික වීම ය (පරීක්ෂකවරයාගේ හැසිරීම අනුව පෙනුනේ ඔහු පුංචි මිනිසුන්ට සළකන කෙනෙක් බව ය).

ඊළග කඩ ඉම තිබුනේ ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලයේ ය. ඒ දුම් සහතිකය ද පාවිච්චියට ගෙන අදායම් බලපත්‍රය ලබා ගැනීමේ ය.

එහි යන විට 12 55 වී තිබිණි. කවුන්ටර තුනක් තිබුනේ වී නමුදු එක දු කවුන්ටරයකවත් නිලධාරියෙක් දක්නට ලැබුනේ නැත. ඒ වෙනුවට කෑම විවේකය සදහා කවුන්ටර වසා ඇති බව දැක්වෙන දැන්වීම් පුවරුවක් නම් තිබුනේ ය.

අසළ සිටි පිළිගැනීමේ නිලධාරිනියගෙන් විමසූ කල ඇය කීවේ 1 30 කවුන්ටර විවෘත කරනු ඇති බව ය.

ඒ වනවිටත් එම සේවයම ලබා ගනු පිණිස පැමිණ සිටි මිනිසුන් අසල තිබූ පුටු කීපයක වාඩිවී සිටි අතර මම ද හිස්ව තිබූ පුටුවක වාඩි ගත්තෙමි. ටික වෙලාවක් යනවිට මිනිසුන් 30 ක් පමණ එකතු වූ අතර කවුන්ටර විවෘත කිරීමෙන් පසු සිදුවිය හැකි කාලගෝට්ටිය ගැන ලතවෙමින් ඉතිරි මිනිත්තු තිහ ද ගෙවා දැම්මෙමි. පැමිණි පිළිවෙලට අංකයක් ලබා දීමේ ඉඩකඩ ඒ අසලම සිටි පිළිගැනීමේ නිලධාරිනියට පවරන්නට හැකි ව තිබියදී එසේ නොකළේ ඇයි ද යන්න ද ඒ සිටිනා අතර මගේ හිතට වද දුන්නේ ය.

කෑම පැය අවසන් වී නිලධාරිනියන් දෙපළක් පැමිණි අතර මුලින් පැමිණි පාරිභෝගිකයන් පැත්තකට විසිවෙද්දී ඉක්මන් වූ අය පෝලිමේ මුලට පැමිණ සිටිනු දුටුවෙමි. ඒ ගැන දොස් කියන්නේ කාට ද? ආයතනයට එල්ල නොවේ නම් ඊළගට ඒ අප අපට මය.

පෝලිමට එකතුවෙමින්ම මේ සියල්ල නරඹන අතරතුර මට සිතුනේ නිලධාරීනියන් දෙපළම එක වෙලාවක කෑම කන්නට යන්නේ මන් ද යන්න ය.

කළ යුතු බොහෝ දේ මේ තැන් දෙකෙන් එකද තැනකවත් කර තිබුනේ නැත. එකක් පුද්ගලික අංශයේ ය. අනික රාජ්‍ය අංශයේ ය.

කලින් පැමිණෙන තැනැත්තාට කලින් සේවය ලබා ගැනීමට අවශ්‍ය පහසුකම් සැපයීම තම වගකීම යයි ආයතන දෙකෙන් එකක්වත් කල්පනා කර තිබුනේ නැත.

සියල්ල අපේ හයිය හා කැමැත්ත අනුව විසදන්නට ඉඩ දී තමන්ගේ වෙලාව ඇති පමණ ගෙන කර ගෙන යන මේ රාජකාරිය තුළ ඇත්තේ කිනම් පාරිභෝගික සත්කාරයක් ද යන්න මට අපැහැදිලි ය.

කලින් පැමිණි තැනැත්තා හදුනා ගැනීමත් ඔහුට ඇයට මුලින් සේවය සපයා දීමේ වගකීම තමන් ට ඇතැයි යන්න තේරුම්ගැනීමත් පාරිභෝගික සත්කාරයට අවශ්‍ය ය. විශේෂයෙන් කල දුටු කල වල ඉහගන්නට හදන ජාතියක් ඉන්නා රටක එය වඩාත් අවශ්‍ය ය.

ඒ දැනුම පුද්ගලික අංශයට මෙන් ම රාජ්‍ය අංශයට ද නැතැයි මගේ අත්දැකීම මට කීවේ ය. මට පැටලුනා නොවේද? ඒ දැනුම රාජ්‍ය අංශයට මෙන්ම පුද්ගලික අංශයට ද නැතැයි යනුවෙන් එය වෙනස් විය යුතු නොවේ ද? කස්ටරමර් ඉස් ද කිංන්ග් කියා ලොකුවටම කියන්නේ එම අංශය බැවිනි.

නායකයෙකු විසින් රැක ගත යුතු ප්‍රධානම වස්තුව


තරුණියකට රැක ගත යුතු ප්‍රධානම වස්තුව හැටියට සැළකුණේ කුමරි බඹසර ය. එහෙත් බොහෝ රටවල අද එය එපමණටම සැළකිල්ලට භාජනයවන බවක් පෙනෙන්නේ නැත. එහෙත් රට කුමක් වුව ද නායකයෙකු විසින් රැකගත යුතු වස්තුවක් තිබේ. එය රැක ගත නොහැකි වූ කල නායකයාගේ පිරිහීම ඇරඹේ.

ඒ වස්තුව නම් විශ්වාසයයි. කරනවා යයි කියන දෙය කිරීම මගින් ඇතිකරන විශ්වාසය යි. නොකරනවා යයි කියන දෙය නොකිරීමෙන් ඇති කරන විශ්වාසයයි.

විශ්වාසය අඹුසැමියන් අතර ඇති වැදගත් ම පදනම වන්නේ යම්සේ ද එය නායකයා හා අනුගාමිකයා අතර ඇති බැදීමට ද වැදගත්ම පදනම සපයන්නේ ය.

කරනවා යැයි කියන දෙය සැමවිටම කිරීමට නුපුළුවන් වීමට ඉඩ තිබේ. එවන් විටෙක ඒ ගැන සමාව අයැදීමත් එසේ වූයේ මන්දැයි පැහැදිලි කිරීමත් අවශ්‍ය ය.

එහෙත් සමහර අවස්ථාවල සිදුවන්නේ කරනවා යැයි කී දෙය නොකර එය කළ බවට ඇගවෙන සපථ කිරිම් වලින් සංග්‍රහ කිරීම ය.

කරනවා යැයි කී දෙය නොකර එය කළේ යැයි කීමෙන් විශ්වාසය පළුදු වනවා පමණක් නොවේ. නොමග යැවීම ගැන තරහක් ද අනුගාමිකයන් තුළ පහල වේ. කෙනෙකුට යම් කෙනෙකු තමන් ගොනාට ඇන්දේව්වේ යැයි ඇති වන හැගීම ගෙන එන්නේ සුලුපටු තරහක් නොවේ.

නොකරනවා යැයි කී දේ කරන නායකයෝ තමන් එසේ නොකළ බවට සපථ කරනා විට ද අනුගාමිකයන්ට ඇතිවන්නේ ඒ හැගීම ය.

ඒ නිසාම වඩා සුදුසු විදිහ නම් නොකරනවා යැයි කී දේ කරන්නට වූ විට ඒ ගැන ද සමාව අයැද ඊට හේතු වූ කාරණා ද ඉදිරිපත් කිරිම ය.

අනුගාමිකයින් එවැනි සංග්‍රහයකට සුදුසු යැයි බොහෝ නායකයින් කල්පනා කරන්නේ නැත. ඔවුන් විශ්වාස කරන්නේ මිනිසුන් සතුව ඇති කෙටි මතකය නිසා සියල්ල අමතකව ගොස් තමන්ගේ පැරණි ප්‍රතිරූපය නැවත ගොඩ නැගිය හැකි දවස ඉක්මණින් උදාවන බව ය. රටක නායකයින්ට මෙන් බිල්බෝඩ් කටඅවුට් නැතිවුනාට ආයතනවල නායකයෝ ද තම ප්‍රතිරූපය මෙසේ නැවත ගොඩ නැගිය හැකිය යන විශ්වාසයෙන් එවැනි විශ්වාසය කඩ කිරීම් අඩුවක් නැතිව හිරිකිතයක් නැතිව කරති. එහෙම රටවලට පමණක් නොව ආයතනවලට ද අත් කර ගත හැකි ලොකු ප්‍රගතියක් නැත.

කටුගෙයි ඇති රන් කඩුවක් නැතිවීමකට වඩා රටේ නායකයා පිළිබද විශ්වාසය නැතිවීම රටකට බලපාන්නේ ය. ඒ පමණටම ආයතන සතු වටිනා දේපලක් නැතිවීමට වඩා නායකයා පිළිබද විශ්වාසය නැතිවීම ආයතනයකට බලපාන්නේ ය.

අප්‍රියෙල් 8 නැවත වේදිකාගත වෙන නාලකගෙ දගමල්ල – කළමනාකරුවන්ට උගන්වන පාඩම


ඇය නම් දග මල්ලක්ම තමා. සම්මතය රජයන සමාජයක ඇය ඉන් බැහැර කරනා අසම්මතයම තමා.

ඔව් ඇය කැරලි කාරියක්. ඇගේ නිදහස වෙනුවෙන් සම්මත ආධිපත්‍යයට විරුද්ධව කැරලි ගසන්නියක්. ඇගේ ඒ පෞද්ගලික කැරැල්ල නාලක ස්වර්ණතිලකයන් වේදිකාවට කැදවනව. රටේ දරුවන් බොහෝ දෙනෙකු සමහරු එලිපිටත් සමහරු හොර රහසේත් මුදාහරින විරෝධාකල්පය වැඩිහිටියන් ඉදිරියේ දිග හරින්නට වගේ.

බොහෝ දෙනෙක් එලිපිට පිළි නොගත්තත් අපේ බොහෝ නිවෙස්වල සමාජයෙන් වසන්ව මේ කැරැල්ල පවතිනව. හරියට කාපට් යටට එකතු කරන කුණු වගේ. කවුරු හරි මේ කුණු එලියට ගත්තේ නැතිනම් මේ එකතු වෙන කුණු කාපට් එකට දරන්නේ නැතිව යනව.

ඇගේ නම එලිසබෙත්. ගෙදරින් ඈත නේවාසික පාසලක යාම ප්‍රතික්ෂේප කරන ඇය ඇගේ විරෝධය නොතකා එසේ යැවීම ගැන නොසතුටට පත්වෙනව. දඩබ්බර වැඩ කර කෙසේ හෝ තමන් පාසලින් පන්නා දමනු ලැබීම සදහා ඇය නොයෙකුත් වැඩ කරනව.

මේ නිසාම සමාජයට ඇය නපුරියක් වගේ පේනව. ඒත් ඒ නපුර පිටුපස තියෙන්නෙ අහිංසක ආසාවක්. ඒ නිදහසේ අපේක්ෂාව. නැවතත් තමන්ට හුරු පුරුදු නිවහනට නිදහසේ සැරිසැරිය හැකි නිවහනට යෑමේ අපේක්ෂාව.

ඇය තුළ එලිදකින නපුරට සමාන්තරව එය යටපත් කර දැමීමේ හැකියාවක් ද ඇය තුළම පවතිනව.

ඒ නිසාම තම යෙහෙලියගේ දුකේ දී වඩාත් කම්පනයට පත්වෙන්නේ ඇය වීම අහම්බයක් නෙවෙයි.

වේදිකාව මත දිගහැරෙන මේ අපූරු කතාව වැඩිහිටියන්ට දරුවන් පිළිබද තම අස්ථානයන් ගැන නැවත විමසන්නට පොළඹවනව. දෙමාපියන්ට දරුවන් සමග ගනුදෙනු කරන්නට තමන්ගේ කුසලතා ප්‍රමාණවත් ද කියා සැක හිතවන්න ඉදිරිපත් වෙනව. ගුරුවරුන්ට තමන් තවමත් හරිහැටි ඉගෙන ගෙන නැතැයි කියා ඒත්තු ගන්වන්න බලපෑම් කරනව.

නාට්‍ය අවසානයේ කැරලිකාරිය තමන්ම විහිදුවා හළ නපුර පරදවනව. නපුරු දැරිය පාසලේ ඉන්නා සුන්දරම දැරිය වෙනව. ඒකට පාසලෙන් ලැබෙන පිටුවහල අනුපමේයයි. ඒ නිසාම ළමුන්ට හිරගෙවල් වෙලා තියෙන හොද ළමයිනුත් නරක ළමයි කරවන අපේ පාසල්වලටත් නාලකගේ මේ නාට්‍යය අභියෝග කරනව. ළමා මනස තේරුම් ගන්නේ නම් කැරලිකාර සිතක් යහපතට යෙදවිය හැකිය යන ශුභාරංචිය දගමල්ල අප වෙත ගෙන එනව.

ළමා මනස තේරුම් ගන්න නාලක කුඩා දරුවන් සතු නිසග කුසලතාවල සීමාවක් නැතැයි යන්න ඔවුන් ලවාම අපට පෙන්වා දෙනව.

නාලකගේ අධ්‍යක්ෂණය යටතේ දරුවො අපූරු රංගනයක යෙදෙනව. ඔවුන් තමන්ගෙ චරිත ඇතුළේ ජීවත්වෙනව. ඒත් අපි ඒක නාට්‍ය තුළ ඉන්න වැඩිහිටි චරිතවලින් ඒ තරමටම දකින්නෙ නැහැ. හැබැයි ඒ අඩුව පුංචි දරුවන්ගෙ කුසලතාවලින් වැහිල යනව.

මට හිතෙන හැටියට වැඩිහිටියො දෙබස්වලට බර වෙද්දි කුඩා දරුවො ඉරියවු හා හැසිරීමෙන් ඔවුන්ගෙ රංගන කුසලතාවය මතුකරනව.

මට හිතුනෙ දගමල්ල මං කලින් බලල තිබුනනම් කියල. එහෙම වුනානම් සමහර විට මගේ දරුවන් සම්බන්ධයෙන් මා දැරූ අස්ථානයේ පවා වෙනසක් වෙන්න තිබුන.

ඒ නිසාම හැම අම්ම කෙනෙක් ම තාත්ත කෙනෙක්ම වගේ හැම ගුරුවර ගුරුවරියක්මත් දගමල්ල බලනව නම් හොදයි කියල මට හිතෙනව.

හැම විදුහල්පති කෙනෙක්මත් හැම ආයතන ප්‍රධානියෙක්මත් ඒ වගේම රටේ නායකයනුත් මේ දගමල්ල බැලුවනම් වඩාත් හොදයි කියලත් මට හිතෙනව. ඒ කැරලි ගහන්නෙ දරුවො විතරක් නොවන නිසා.

කැරලි ගහන අයගෙ නපුර විතරක් දකින කළමනාකරුවන් හා නායකයින්ට නොපෙනෙන්නෙ මේ කැරලිකරුවන් සතුව තියෙන නිර්මාණශීලිත්වය ශක්තිය හා අව්‍යාජත්වයයි. මේ අය ඒ බව දකින්නේ නම් ඔවුන් වඩාත් අගය කරනු ඇත්තේ ද කැරලි කරුවන් බව මට විශ්වාසය.