තම දරුවන් දෙදෙනා පාලම උඩින් ගඟට දැමූ පියෙක් නිසා ඒ පාලම උඩින් දැලක් දමන්නට කට්ටිය සැළසුම් කරන බවක් පහුගිය දිනක ගුවන්විදුලියෙන් අසන්නට ලැබුණේ ය. මේ අපූරු තීරණය පිටුපස ඇති තර්කය අපූරු ය. ගගට දමන්නට පුලුවන් වූයේ දැලක් නොතිබුනු නිසා ය. දැන් නම් කිසිම තාත්තා කෙනෙකුට දරුවෙක් ගඟට දමන්නට බැරි වනු ඇත්තේ ය. ඒත් පුංචි ප්රශ්නයකට ඇත්තේ මහානාම පාලම ඇරුණු කොට ලංකාවේ තව බොහෝ පාලම් ද තිබීම ය.
මේ කතාව ඇසූ විට මට මතක් වූයේ මීට වසර ගණනාවකට උඩ දී කොළඹ නාලන්දා විද්යාලයේ සිදු වූ මීට සමාන සිද්ධියකි. අත් දිග කමිස වැලමිටට උඩින් සිටින සේ නමා ගෙන ඇදීම එකල සිසුන් අතර පුරුද්කක්ව පැවතුනේ ය. එසේ නමා ගත් එක් කමිස අතක ශිෂ්යයෙකු මත්කුඩු හංගාගෙන පාසල තුළට ගෙනාවේ ය. එය දැනගත් පසු පාසල තුළ අලුත් නීතියක් ඇති විය. ඒ අත්දිග කමිස තහනම් කිරීම ය. තර්කය මෙසේ ය. කුඩු ගේන්නට පුලුවන් වූයේ අත් දිග කමිස නැවීමට අවසර නිසා ය. දැන්නම් කිසිදු සිසුවෙකු කුඩු ගේන එකක් නැත. පුංචි ප්රශ්නයකට ඇත්තේ ඔවුන් කලිසමට යටින් තව එකක් (ලන්කට් එකක්) අඳින එක ය. ඒකත් නෑඳ එන්න කියන්න පුලුවන් නම් වැඩේ ෆූල් ප්රෑෆ් ය. නාලන්දා විද්යාලය කියන්නේ සුළුපටු පාසලක් ද නොවේ. නම ලිව්වේ පාසල අපකීර්තියට ලක් කරන්නට නොවේ. වැරදි වෙන්නේ ගොඩක් ලොකු තැන්වල බව කියන්න ය.
වැල නොකැඩී මෙවැනි කතා රාශියක් මගේ මතකයට එයි.
රජයේ සේවකයන් පෝය දිනටවත් පංසල් නොයන නිසා අප රටේ සිටි එක් පළාත් ආණ්ඩුකාරවරයෙක් අමුතුම නීතියක් ගෙනාවේ ය. ඒ පංසල් වල පැමිණීමේ නාම ලේඛනයක් පවත්වා ගෙන යෑම ය. තර්කය මෙසේ ය. රජයේ සේවකයින් පෝය දින පන්සල් නොයනුයේ පාසලේ මෙන් පැමිණීමේ ලේඛනයක් පංසල්වල නැති නිසා ය. පාසලත් පංසලත් අතර ඇත්තේ ඇලපිල්ලකත් බිංදුවකුත් අතර වෙනස පමණ ය.
පැමිණීම ලකුණු කිරීම නිසා ඔවුන් පාසලට ගියාක් මෙන් දැන් පංසලට ද යනු ඇත. පංසල ඇතුළේ සූදු පොළක් බාර් එකක් බියර් ෂොප් එකක් හා ගණිකා මඩමක් දැම්මේ නම් ඒත් සෙනග ගෙන්වා ගත හැකි යයි නොසිතීම එක් අතකින් වාසනාවක් ලෙස අප සැළකිය යුතු ය.
මේ ළගදී අපේ කතානායකතුමාට තරහ ගියේ ය. ඒ සාධාරණ හේතුවක් නිසා ය. පාර්ලිමේන්තුවේ මන්ත්රීවරු නගන ප්රශ්නවලට උත්තර දෙන්නට ඇමතිවරු නැති නිසා ය. එතුමා කීවේ දිගින් දිගට මෙසේ සිදුවන්නේ නම් තමන් මේ ආසනයෙන් බැස යන බව ය. මේ අයට තරවටු කරන්නට යයි සිය මලන්ඩියට නොකියා කතානායකතුමා මෙවැනි දෙයක් කරන්නට යන්නේ මන්දැයි කෙනෙකුට හිතෙන්නට පුලුවන.
මේ උත්තර එන්නේ සැබෑ ප්රශ්නවලට ය. මේවා අතරින් බොහෝ ප්රශ්න ඇත්ත ය. ඒත් හැම උත්තරයක්ම පාහේ බොරු ය. මෝඩ ය.
මේ සමහර කතා අන්දරේගේ කැකිල්ලේගේ මහදැනමුත්තාගේ කතා වලට ද වඩා රසවත් වනවාට අමතරව අපට යමක් නොකළ යුත්තේ කෙසේ දැයි කියා දෙන්නේ ය. මේ කතා එකතු කළ හැකි නම් ඒ හරහා අලුත් සාහිත්යයක් ගොඩ නැගිය හැකි ය. ඊට අමතරව කළමනාකරුවන් සඳහා තීරණ ගැනීමේ පුහුණු වැඩ සටහනකට සැබෑ සිද්ධි අධ්යයනයන් හැටියටත් ඒවා ගත හැකි ය.
ඔබ දන්නා එවැනි කතා ඇතොත් අපත් සමග බෙදා ගනු ඇතැයි උදක්ම අපේක්ෂා කරමු.
(පලි. මීට සමාන දෙයක් ඊයේ පෙරේදා වෙන්නට ගොස් බේරුණේ ය. ඒ පාසල් සිසුවියක් සිය දිවිනසා ගැනීම නිසා ඊට හේතු වූ ෆේස් බුක් එක තහනම් කිරීමේ යෝජනාව ය. සිය දිවි නසා ගැනීම නැවැත්වීමට නම් තහනම් කළ යුතු තවත් බඩු භාණ්ඩ ලයිස්තුවක් කවුරුන් හෝ ඉදිරිපත් කරන්නට ඇත. ඊට සාරි, ටයිපටි, කෘමි නාශක, කෝච්චි සහ තව බොහෝ දේ ඇතුළත්ව තියෙන්නට ඇත. එතැනින්ම වැඩේ අවසන් වෙන්නට ඇත.)