උඩින් ඔපේ යටින් හපේ යන්න අපේ ජනවහරේ එන උපහැරණයකි. මේ බව නොදන්නා කෙනෙක් නැත. අපි බොහෝ විට පිට පෙනුමට රැවටෙමු. සැබෑව මග හරිමු. දැනගෙනත් කරන මේ වැඩේ ගැන සමාව දිය හැකි ද?
එහෙත් එය කෙරෙයි. රෑ වැටුනු වලේ දවල් ද වැටෙන ගණනටම මේ සම්බන්ධයෙන් අප අන්ධ ය.
පොරවාගෙන ඉන්නා සළුපිළි එහාට මෙහාට වෙන විට දේශප්‍රේමී වේශය පිටුපස තියෙන දුගඳ හමන ආත්මය අපට හිටිහැටියේ පෙනෙයි. ඒත් අපි එය නොපෙනුනා මෙන් සිටිමු. සිල් රෙද්ද එහා මෙහා වෙන විට උපාසක පෙනුම පිටුපස තියෙන පාපයෙන් පිරුණු ජීවිතය අපට හිටි හැටියේ පෙනෙයි. අපි එය නුදුටුවාක් මෙන් සිටිමු.
මෙසේ වන්නේ ඇයි?
ඒ අපේ මනසේ තිබෙන එක් දුර්වල කමක් නිසා ය.ඉංග්‍රීසියෙන් confirmation bias යනුවෙන් හඳුන්වන මෙය අපේ මනසේ ප්‍රතිරූපයට ප්‍රතිපක්ෂ තොරතුරු බාර ගැනීම ප්‍රතික්ෂේප කරයි. ඒ සඳහා ඕනෑ තරම් තර්ක විතර්ක ඉදිරිපත් කිරීමට අපේ “බුද්ධිය“ ද උදව් වෙයි.
(එයා සල්ලිවලට ටිකක් විතර කෑදරයි තමයි. කවුද කෑදර නැත්තෙ? සන්සන්දනය කරල බැලුවහම අනිත් අය තරම් කෑදර නෑ. දැක්කෙ නැද්ද එදා හැසිරුණු හැටි.)
(ඔය කියන තොරතුරු ඇත්ත ද කවුද දන්නෙ? උසාවියකින් මොකෝ ඔප්පු වුනා ය?)
අප කැමති අප දැනටමත් හදා ගෙන ඇති ප්‍රතිරූපය දිගින් දිගට ගෙන යන්නට ය. ඒ සඳහා නොගැලපෙන දෑ බැහැර කිරීමට අපි කටයුතු කරමු. අඩුපාඩු අපේ සාක්කුවෙන් දමා හෝ පුරවාලන්නට ද අපි කටයුතු කරමු.
මේ නිසා සැබෑව කොතරම් ඇස ගැටුන ද අප එය මග හැර යන්නෙමු.
එයට තවත් හේතුවක් තිබේ. සැබෑවට වඩා නිර්මාණය කරගත් ප්‍රතිරූපය ප්‍රසන්න ය. එය කෙළෙසනු දකින්නට අපේ සිත ඉඩක් දෙන්නේ නැත. අපේ මනසේ ඇති ඒ ලක්ෂණයට අප ඉංග්‍රීසියෙන් කියන්නේ positive bias කියා ය.
කොටින්ම කියතොත් අපේ වීරයා මරන්නට අපි අකමැත්තෙමු. ඒ නිසා වීරයා කුජීත වූ කල ද අපි පැරණි කතා අනුසාරයෙන් ඔහු ගොඩ දාගන්නට වෙර දරමු.
මෙසේ අප විසින් අපවම රවටා ගැනීමේ මේ සංසිද්ධිය ගැන විමසුම් මනසකින් බලන්නේ නම් මෙයට එරෙහි යාන්ත්‍රණයක් මනස තුළ ගොඩනගා ගත හැකි ය.
නැත්නම් සිදුවන්නේ සදාකාලයට රැවටීමට ය.
දේශප්‍රේමීන්ගේ උපාසකයන්ගේ පමණක් නොව තව බොහෝ දෙනාගේ මායම්වලට රැවටීමට ය.
Management in Sinhala 